İnternetin gün geçtikçe gelişmesiyle birlikte ekonomik açıdan sağladığı olanaklarda artmaya başlamıştır. İnternet ile gelen e-ticaret sitelerinin artış göstermesi yeni pazarların oluşmasına sebebiyet vermiştir. Böylece e-ticaret alanında yeni iş modelleri yapılanmaya başlamıştır. Çizgileri pek fazla belli olmayan bu modelleri birbirinden ayırt etmek kolay olmasa da yüzeysel olarak bir sınıflandırma yapmak mümkündür.
E-ticaret sistemleri etkinlik durumlarına göre doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki ana dala ayrılırlar;
Doğrudan e-ticaret modelinde bilgisayar programları, müzik ve eğlence, görsel gibi eserlerin ve danışmanlık, yardım gibi fiziksel bir anlam taşımayan ürün/hizmetlerin online ortamda satılmasıdır.
Dolaylı e-ticaret modelinde ise yine online bir ortamda satış yapılır ancak buradaki nokta ürün veya hizmetin sipariş edilerek kargo, kurye ya da posta yolu ile müşteriye ulaşmasıdır.
E-Ticaret Türleri Hangileridir?
E-ticaret sistemleri genel olarak 5 ana gruba ayrılır;
Business to Business(B2B): “Şirketten şirkete ticaret” olarak bilinen B2B, şirketlerin internet üzerinden birbirine mal ve hizmet satmasına dayanır. Gerçek hayattaki pazar yerlerinin internete aktarılmış hali olarak düşünülebilir. B2B alıcı ve satıcıyı bir araya getirir ve böylelikle pazar yapıcılığı işlevini üstlenir. B2B e-ticaret yapmanın; düşük girdi maliyeti, azalan stok miktarı, işlem maliyetlerindeki düşüş, hızlı teslimat, daha iyi müşteri hizmetleri gibi birçok faydası vardır. Bu türe Alibaba.com örnek verilebilir.
Business to Consumer(B2C): Elektronik ticaret denildiğinde çoğu kişinin aklına işletmeden tüketiciye satış gelir. Kullandığınız bilgisayarlarınızdan bir web sitesi aracılığı ile ihtiyacınızı almak, basit bir “işletmeden tüketiciye e-ticaret” örneğidir. Örnek olarak Amazon.com verilebilir.
Business to Government(B2G): Burada “şirket ile kamu idaresi arasında e-ticaret” söz konusudur. Devlet ile firmalar arasında yapılan haberleşme, ticaret ve diğer tüm faaliyetleri firma-devlet arası elektronik ticaret kapsamında değerlendirilebilir. Kamu ihalelerinin internet üzerinden açıklanması, firmaların elektronik ortamda teklif vermesi örnekler arasındadır.
Consumer to Government(C2G): Tüketici ile Kamu İdaresi arasındaki e-ticarettir. Yapılan işlemler arasında; pasaport almak, vergi ödemek, nüfus bilgilerini değiştirmek yer alır.
Consumer to Consumer(C2C): Tüketici-tüketici arasındaki elektronik ticaret olarak bilinmektedir. Güvenilir web siteleri aracılığı ile bir araya gelerek değişik ödeme türleri ile ürün alıp satma işlemini gerçekleştirdikleri bir ortamdır. Dünya üzerindeki en iyi örneği Ebay.com’dur. Türkiye’de ise gittigidiyor.com bu konumda yer almaktadır.